کربومر اصطلاحی است که برای مجموعه ای از پلیمرها که عمدتا از اسید اکریلیک ساخته می شوند، استفاده می شود. کربومرها پودرهای سفید رنگ و کرکی هستند، اما اغلب به صورت ژل در لوازم آرایشی و محصولات بهداشتی استفاده می شوند. کربومرها را می توان در انواع مختلفی از محصولات از جمله پوست، مو، ناخن و محصولات آرایشی و همچنین مواد شیمیایی پاک کننده یافت.
کربومر با فرمول شیمیایی C۳H۴O۲ عامل غلظت دهنده ای است که به کنترل ویسکوزیته و جریان محصولات آرایشی کمک می کند. کربومر همچنین به توزیع و تعلیق مواد جامد نامحلول در مایع کمک کرده و از جدا شدن روغن و قسمتهای مایع محلول جلوگیری می کند. کربومر دارای توانایی جذب و نگهداری آب است و در صورت پراکنده شدن در آب می تواند تا ۱۰۰۰ برابر حجم اصلی خود متورم شود. به طور معمول، این دسته از مواد در فرمولاسیون مواد شیمیایی ژل مانند استفاده می شود زیرا هنگامی که در آب مخلوط می شوند یک قوام کلوئیدی مانند موسیلا ایجاد می کنند.
این ماده در طیف وسیعی از محصولات آرایشس و بهداشتی مانند ژل حالت دهنده، مرطوب کننده صورت، ضد آفتاب، شامپو، کرم های ضد چروک، کرم دور چشم، مواد پاک کننده و اسکراب وجود دارد. این ماده برای استفاده در محصولات آرایشی ایمن ارزیابی شده است. در بررسی مطالعات حاد دهانی و پوستی، تشخیص داده شد که کربومرها دارای پتانسیل کم سمیت نوری، حساسیت زایی در تماس با آن، تحریک پوست و حساسیت در غلظت های ۱۰۰٪ می باشد. کربومرها پلیمرهای اسید اکریلیک دارای پیوند عرضی با وزن مولکولی بالا هستند. کربومرهایی با پیوند عرضی گسترده معمولاً به عنوان جاذب فوق العاده در پوشک های یکبار مصرف استفاده می شوند. کربومرهای پودر شده دارای اندازه ذرات خشک ۲ تا ۷ میکرون هستند (اندازه ذرات اولیه ۵۰ الی ۲۰۰ نانومتر). نمک ها می توانند با کاهش دافع بار ویسکوزیته را کاهش دهند. کربومرها به دلیل همسان سازی ضریب شکست می توانند ژل های شفاف در آب و اتانول نیز تولید کنند.
کربومر اصلی قابل تورم قلیایی و پودر شده مصنوعی با نام تجاری کربوپل (Carbopol) در انواع کربوپل ۹۴۰، ۹۴۱ و ۹۳۴ یافت میشود.
از مزایای کربومر میتوان به عنوان عامل غلظت دهنده آب با کارایی بسیار بالا، در ساخت ژل شفاف آبی یا الکلی، در تعلیق جامدات و تثبیت امولسیون ها به دلیل مقدار عملکرد زیاد ژل ها با کارایی بسیار بالا، در تولید امولسیون کننده ها فاقد روغن، در ایجاد پایداری آب در روغن در امولسیون های دارای آب اشاره کرد. کربومرها به اشعه ماورا بنفش حساس هستند. هنگام استفاده از بسته بندی شفاف، باید یک جاذب UV در ژل ها قرار گیرد.
۲. کربوپل ۹۴۱ (Carbopol ۹۴۱)، یکی دیگر از انواع کربومر با رئولوژی زیاد، ویسکوزیته کم، شفافیت زیاد، مقاومت یونی متوسط و مقاومت بالا در برابر برش، مناسب برای ژل ها و امولسیون ها است.
۳. نوع دیگر کربومر، کربوپل ۹۳۴ (Carbopol ۹۳۴) یک رزین پلی اکریلیک با پیوند عرضی، سیستم دارورسانی موضعی، پایدار در ویسکوزیته بالا، مورد استفاده در ژل ها، امولسیون ها و سوسپانسیونهای غلیظ است.
۴. کربوپل ۱۳۴۲ یک رزین پلی اکریلیک با پیوند عرضی، سیستم دارورسانی موضعی، اصلاح کننده عالی رئولوژی در حضور الکترولیت و امولسیون ساز پلیمریزاسیون است.
۵. کربوپل ۹۸۰ یک رزین پلی اکریلیک با پیوند عرضی، سیستم دارورسانی موضعی، ژل شفاف و کریستالی و نیز حلال آب یا الکل می باشد.
۶. کربوپل ETD ۲۰۲۰ یک کوپلیمر دارای اتصال عرضی آکریلات آلکیل C۱۰-۳۰ یا آلکیل آکریلات، با رئولوژی بالا، ویسکوزیته کم، شفافیت بالا، مقاومت بالای یونی و مقاومت برشی و همچنین مناسب برای استفاده در ژل های شفاف است.
۷. کربوپل AQUA SF-۱ مایع، با رئولوژی طولانی، قابل استفاده در فرمولاسیون های شفاف و سیستم سورفاکتانت، دارای سازگاری عالی با مواد مختلف و یک غلظت دهنده اسید است.
۸. کربوپل Ultrez ۲۱ یک کوپلیمر دارای پیوند عرضی آکریلات یا آلکیل آکریلات C۱۰-۳۰، با رئولوژی کوتاه، مورد استفاده در ژل ها، محصولات تمیز کننده، محصولاتی با الکترولیت بالا، کرم ها و لوسیون ها می باشد.
۹. کربوپل Ultrez ۲۰ یک کوپلیمر دارای پیوند عرضی آکریلات یا آلکیل آکریلات C۱۰-۳۰، با رئولوژی بالا، قابل استفاده در شامپوها، ژل های شستشو، کرم ها یا لوسیون ها، ژلهای مراقبت از پوست و مو با الکترولیت است.
۱۰. کربوپل Pemulen TR-۱ یک کوپلیمر دارای پیوند عرضی آکریلات یا آلکیل آکریلات C۱۰-۳۰، امولسیون کننده، غلظت دهنده، با رئولوژی اندک، مورد استفاده در کرم ها و لوسیون ها است.
۱۱. کربوپل Pemulen TR-۲ یک کوپلیمر دارای پیوند عرضی آکریلات یا آلکیل آکریلات C۱۰-۳۰، یک امولسیفایر غلیظ کننده، با رئولوژی طولانی و قابل استفاده در امولسیون است.