نیترات آمونیوم یک نمک بلوری بدون بو و تقریباً بی رنگ است. استفاده از نیترات آمونیوم در باغها و مزارع کشاورزی در مقیاس وسیع رشد گیاه را افزایش می دهد و منبع نیتروژن آماده ای را برای گیاهان فراهم می کند. کود نیترات آمونیوم یک ترکیب ساده برای ساخت و تولید آن است. هنگامی که گاز آمونیاک با اسید نیتریک واکنش می دهد حاصل نیترات آمونیوم غلیظ است که مقدار زیادی حرارت تولید می کند. به عنوان کود، ترکیب نیترات آمونیوم به صورت ریزدانه در ترکیب با سولفات آمونیوم به منظور به حداقل رساندن ماهیت فرار بودن این ترکیب مورد استفاده قرار میگیرد. مواد ضد انعقاد نیز به کود اضافه می شوند. عمده استفاده و کاربرد نیترات آمونیوم در کشاورزی به عنون کود بسیار حائز اهمیت است؛ این ماده شیمیایی به عنوان کود دارای امتیاز NPK ۳۴-۰-۰ (۳۴٪ نیتروژن) است. غلظت نیترات آمونیوم از اوره (۴۶-۰-۰) کمتر است که این امر حمل و نقل این ماده شیمیایی را دشوار می کند. مزیت نیترات آمونیوم نسبت به اوره این است که پایدارتر است و در جو به سرعت نیتروژن از دست نمی دهد.
یکی از نیازهای اساسی برای رشد بهتر گیاه، ازت است. این ماده مغذی کلان مسئول تولید برگ سبز گیاه است و سلامت کلی گیاه را افزایش می دهد. نیتروژن از اتمسفر گرفته می شود، اما این فرم از نیتروژن دارای پیوند شیمیایی قوی است که جذب آن برای گیاهان دشوار می باشد. اشکال مطلوب تری از نیتروژن که در کودهای فرآوری شده وجود دارد شامل نیترات آمونیوم است.
این نوع کود از دهه ۱۹۴۰ به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. ساخت کودهای حاوی نیترات آمونیوم از یک ترکیب نسبتاً ساده و ارزان قیمت انجام میشود که این ویژگی آن را به یک انتخاب برتر در حوزه کشاورزی بدل می کند. نیتروژن انواع مختلفی دارد؛ گیاه این ماده غذایی ضروری را می تواند از طریق ریشه یا روزنه های موجود در برگها و ساقه ها جذب کند. در مناطق فاقد نیتروژن کافی مقادیر اضافی نیتروژن اغلب به خاک و گیاهان اضافه می شود. یکی از اولین منابع نیتروژن جامد تولید شده در مقیاس بزرگ، نیترات آمونیوم است. کود نیترات آمونیوم رایج ترین کاربرد این ترکیب می باشد، گرچه همچنین دارای ماهیت بسیار ناپایداری است که باعث مفید بودن آن در صنایع خاص می شود.
نحوه استفاده از نیترات آمونیوم در باغها همراه با سایر ترکیبات پایدار است. این کود به دلیل تخلخل و انحلال بالا تقریباً بلافاصله شکل قابل استفاده نیتروژن است. نیترات آمونیوم نیتروژن را هم از آمونیاک و هم از نیترات تأمین می کند. روش استاندارد استفاده از طریق پخش ریزدانه های این ترکیب است. این ذرات به سرعت در آب حل و در نتیجه ازت در خاک آزاد میشود. میزان مصرف کود نیترات آمونیوم ۲/۳ تا یک و ۱/۳ فنجان (معادل ۱۵۷.۵ الی ۳۱۵ میلی لیتر) در هر ۱۰۰۰ فوت مربع (۹۳ متر مربع) زمین است. پس از پخش این ترکیب، باید آن را کاملاً شخم زده یا آبیاری شود. نیتروژن برای جذب سریع به سرعت از طریق خاک به ریشه گیاه منتقل می شود. بیشترین کاربرد کود نیترات آمونیوم در باغ های سبزیجات و یونجه و مرتع به دلیل مقادیر بالای نیتروژن آن است.
نیترات آمونیوم علاوه بر مفید بودن به عنوان کود، در برخی از صنایع و ساختمان سازی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب شیمیایی قابل انفجار و در معادن و فعالیت های تخریب کاربرد دارد. ریزدانه های نیترات آمونیوم بسیار متخلخل هستند و می توانند مقدار زیادی سوخت را جذب کنند. قرار گرفتن در معرض آتش باعث یک انفجار بزرگ و مهیب می شود. در بیشتر موارد، ترکیب نیترات آمونیوم بسیار پایدار است و تنها در شرایط خاص می تواند قابل انفجار است. حفظ و نگهداری مواد غذایی یکی دیگر از مواردی است که در آن از نیترات آمونیوم استفاده می شود. این ترکیب در معرض یک کیسه آب، یک بسته سرد مطلوب ایجاد می کند و میتواند دما را بسیار سریع به ۲ یا ۳ درجه سانتیگراد کاهش دهد.