اکریلیک اسید با فرمول شیمیایی( CH۲CHCO۲H ) ماده ی شیمیایی ارزشمندی است که به واسطه آن محصولات صنعتی زیادی تولید می شود.
اکریلیک ساده ترین نوع کربوکسیلیک اسید غیر اشباع است و از یک گروه وینیل که مستقیما به انتهای کربوکسیلیک اسید وصل شده تشکیل می شود. با نام های دیگری مانند اسید پروپن، اتیلن کربوکسیلیک اسید، وینیل فرمیک اسید و پروپنوئیک اسید نیز شناخته می شود. این ماده به طور طبیعی توسط انواع جلبک ها در بیش از سی سال تولید شده است. اکریلیک اسید مایعی بی رنگ با بویی تند است که می‌تواند با آب، الکل، واتر ها و کلروفرم ها ترکیب شود. همچنین این ماده قابلیت اشتعال دارد. اسید اکریلیک برای فلزاتی مانند فولاد، مس، نقره خورندگی زیادی دارد. اما سازگار بافولاد ضد زنگ است.
این ماده بسیار ناپایدار بوده وتمایل زیادی به تشکیل پلیمر دارد.به همین دلیل در مخازنی از جنس آلومنیوم، فولاد، شیشه و آهن ذخیره می‌شود. هم چنین اکریلیک نسبت به گرما حساس بوده و بهترین دما برای نگه داری آن ۲۵_۱۵ درجه سانتی گراد است.
رده بندی تجاری اسید اکریلیک بدین صورت است:
درجه فنی (۹۴٪) برای تولید استرها
درجه گلسیکال (۹۸-۹۹.۵٪ وزنی و حداکثر ۰.۳٪ وزن آب) برای تولید رزین های محلول در آب.
هنگامی که اسید اکریلیک با الکل واکنش دهد استر آن تشکیل می شود. استر و نمک‌های اسید اکریلیک به عنوان آکریلات یا پروپیونات شناخته می‌شوند. اسید اکریلیک و استرهای آن به وسیله واکنش با پیوندهای دوگانه خود یا مونومرها با هم ترکیب شده و هموپلیمرها یا کوپلیمرها را به وجود می اورند که کاربردهای زیادی در صنعت دارند. مانند ساخت پلاستیک ها، چسب ها و..
اکلریک اسید مایعی با فرمول مولکولی زیر است:
C۳H۴O۲
از ویژگی های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
جرم مولی ۷۲.۰۶ گرم بر مول است. چگالی اکلریک ۱.۰۵۱ گرم بر میلی لیتر است.
دمای ذوب ۱۴ درجه سانتی گراد، دمای جوش ۱۴۱ درجه سانتی گراد و دمای اشتعال ۶۸ درجه سانتی گراد است .
فشار بخار آن ۴ میلی متر جیوه در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد است و ثابت اسیدی با مقدار ۴.۳۵ دارد.
اسید اکریلیک از فرآیند اکسید شدن پروپیلن تولید می‌شود. پروپیلن از محصولات جانبی تولید اتیلن و بنزین است.
CH۲ = CHCH۳ + ۳/۲ O۲ → CH۲ = CHCO۲H + H۲O
برای جلوگیری از تمایل اسید اکریلیک به فرآیند پلیمریزاسیون، مهار کننده هایی هنگام آماده سازی آن استفاده می شود. از جمله: متوکسی فنول، فنوتیازین، هیدروکینون و …
روش های دیگری نیز برای تولید اکلریک وجود دارند اما به دلایل اقتصادی و یا حفظ محیط زیست کنار گذاشته شدند. مانند اکسیداسیون کاتالیستی پروپیلن با اکرولئین که اکریلیک اسید، استالدهید، و کربن اکسید تولید می‌شود.
اکریلیک اسید کاربردهای زیادی در صنعت دارد که می توان به تولید پلیمرها، پارچه‌ها، پلاستیک ها ،جوهر، الاستومرها، کاغذ، کفپوش، تصفیه آب، و... اشاره کرد.
اکریلیک اسید به طور سنتی در ساخت استرهای اکلریک مانند متیل اکریلیک، اتیل اکریلیک دخالت دارد که این استرها در تهیه ی رزین هایی بر پایه ی حلال به کار برده می شوند که امروزه به دلیل حفظ محیط زیست دیگر تولید نمی شوند. اما اکلریک های مبتنی بر آب در ساخت رنگ، چسب، کاغذ و ... کاربردهای فراوانی دارند.
با گذر زمان استفاده از اکریلیک اسیدها رشد کرده و حتی در تولید محصولات آرایشی مانند ناخن های اکریلیک به کار برده می شوند. اصلی ترین کاربرد اکریلیک اسید دخالت در تولید اکریلیک استرها و رزین اکریلیک است که در ساخت چسب ها و روکش ها به کار گرفته می شوند. هم چنین اکریلیک ها در تهیه ی پلی اکریلیک‌ها دخالت دارند که از آن هادر ساخت غلیظ کننده‌ها استفاده می شود.
تولید پلیمرهای فوق‌جاذب و پلیمرهای مواد شوینده از دیگر کاربردهای مهم اکریلیک اسید است. برای مثال پلیمرهای فوق جاذب در تولید پوشک های بچه کاربرد فراوانی دارد . دلیل آن این است که این مواد توانایی نگه داری رطوبت تا صد برابر وزن شان را دارند.
اسید اکریلیک هم چنین شامل کربومرهای بدون بنزن یا کارباپول است که در تولید انواع ژل‌ها به کار گرفته می شود.
البته مصرف اکریلیک اسید در محصولات مختلف مطابق با سازمان‌های بهداشتی در آمریکا دارای اختلافات زیادی است و مورد بررسی قرار می گیرد.
اسید اکریلیک می تواند باعث تحریک، خارش و خوردگی پوست شود.
هم چنین تماس آن با چشم ممکن است آسیب های برگشت ناپذیری داشته باشد. در مدت زمان کوتاه در مجاورت اکریلیک خطر چندانی برای بدن ندارد، اما در مدت طولانی می تواند باعث آسیب به ریه شود.
بلعیدن محلول های غلیظ اکلریک باعث سوختگی های شدید در دهان و دستگاه گوارش می شوند. هم چنین، بخار این اسیدها هم می تواند باعث مشکلاتی در دستگاه تنفسی شود.
در صورت تماس چشم و یا پوست با این اسید فوری آن را به مدت ۱۵ دقیقه با آب سرد بشویید و به پزشک مراجعه کنید. در صورت استنشاق این ماده فرد را به هوای آزاد برده و کمک های پزشکی دریافت کنید.
سایت ۳۰O۲ با فروش مواد شیمیایی به صورت اینترنتی، مسیر دستیابی به انواع مواد شیمیایی صنعتی و آزمایشگاهی را برای مشتریان خود فراهم کرده است. در این سایت، فروش اکریلیک اسید نیز به عنوان یکی از محصولات شیمیایی پرکاربرد انجام می پذیرد. مشتریان عزیز جهت خرید و دریافت اطلاعات دقیق این محصول به قسمت فروشگاه این سایت مراجعه کرده یا بر روی خرید اکریلیک اسید کلیک نمایید.
