دباغی یا چرمسازی فرایند آماده سازی و پرداخت پوست حیوانات برای تولید چرم در مکانی به نام دباغخانه است. دباغی پوست به منظور تهیه چرم فرایندی است که باعث ایجاد تغییر دائمی در ساختار پروتئین پوست، ماندگاری بیشتر و کاهش فرایند تجزیه پوست و همچنین رنگآمیزی آن میشود. مواد شیمیایی در صنعت چرم را از ما طلب کنید. پیش از دباغی، پشم و موی پوستها زدوده، چربی آن گرفته و نمکزدایی و در نهایت به مدت شش ساعت تا دو روز در آب خیسانده میشوند. از آنجاییکه در گذشته این فرایند با بوی نامطبوع و ناخوشایند همراه بوده است، دباغی در حومه شهر انجام میشده است. به طور سنتی، هنگام دباغی از تانین (ماده دباغی) که یک ترکیب شیمیایی اسیدی است و نام دباغی از آن گرفته شده استفاده میشده است. استفاده از محلول کروم (III) توسط تانکرها در طول انقلاب صنعتی به تصویب رسید.
سولفات کروم (III) از دیرباز به عنوان مؤثرترین ماده دباغی در نظر گرفته شده است. سمیت ترکیبات کروم (III) از نوع مورد استفاده در دباغی به طور قابل توجهی کمتر از کروم شش ظرفیتی است، اگرچه کروم شش ظرفیتی طی تصفیه نامناسب پساب بوجود میآید. سولفات کروم (III) برای آزاد کردن کاتیون هگزاآکوا کروم (III) حل میشود. شیمی سولفات کروم (III) به دلیل وجود انواع لیگاندها در حمام دباغی پیچیدهتر از آب است. برخی از لیگاندها شامل آنیون سولفات، گروههای کربوکسیلی کلاژن، گروههای آمین از زنجیرههای جانبی اسیدهای آمینه و عوامل واکنشگرناب پوششدهنده یا پرداختکننده هستند. عوامل واکنشگرناب پوششدهنده اسیدهای کربوکسیلیک مانند اسید استیک هستند که برای سرکوب تشکیل زنجیرههای پلیکروم (III) استفاده میشوند. عوامل واکنشگرناب پوشش دهنده برای افزایش واکنشپذیری کلاژن pH را بدون اینکه مانع نفوذ گروههای کروم (III) شود، افزایش میدهد. کلاژن حاوی مقادیر زیادی گلیسین، پرولین و هیدروکسی پرولین است. گروههای کربوکسیلی یونیزه شده به وسیله هیدروکسید توسط هیدرولیز کلاژن تشکیل میشوند. این تبدیل طی فرآیند افزودن آهک قبل از اضافه کردن ماده دباغی (نمک کروم) اتفاق میافتد. گروههای کربوکسیل یونیزه شده به عنوان لیگاند به مراکز کروم (III) خوشههای اکسید-هیدروکسید میپیوندند.
قبل از معرفی انواع اصلی کروم در دباغی، چندین مرحله برای تولید یک پوست قابل دباغی لازم است. pH هنگام تولید کروم باید بسیار اسیدی باشد تا اطمینان حاصل شود که گروههای کروم به اندازه کافی کوچک هستند تا بتوانند در بین الیاف و باقیمانده کلاژن قرار بگیرند. پس از دستیابی به سطح مطلوب نفوذ کروم به ماده، برای تسهیل فرایند، مجدد pH ماده افزایش مییابد. این مرحله قلیایی شدن نام دارد. در حالت خام، پوستهای دباغی شده با کروم به رنگ خاکستری مایل به آبی یا آبی مرطوب هستند. دباغی با استفاده از کروم سریعتر از دباغی با استفاده از گیاهان انجام میشود (کمتر از یک روز برای این مرحله از فرآیند) و منجر به تولید چرم با قابلیت کشسانی میشود که برای استفاده در تولید کیفهای دستی و پوشاک بسیار مناسب و مطلوب است.
پس از استفاده از کروم به عنوان ماده دباغی، حمام با بیکربنات سدیم برای افزایش pH به ۴/۴ تا ۴/۳ پر و در نتیجه باعث ایجاد ارتباط متقابل بین کروم و کلاژن میشود. افزایش pH معمولاً با افزایش تدریجی دما تا ۴۰ درجه سانتیگراد همراه است. قابلیت کروم در ایجاد چنین پیوندهای پلدار پایدار توضیحی برای تاثیر بیشتر ترکیبات کروم در دباغی است. چرم دباغی شده با کروم حاوی ۴ تا ۵ درصد کروم است. این کارآیی با افزایش مقاومت گرمایی پوست و مقاومت آن در برابر منقبض شدن در آب گرم مشهود است.
در دباغی گیاهی از تانین (طبقهای از مواد شیمیایی قابض پلیفنول) استفاده میشود که به طور طبیعی در پوسته و برگ بسیاری از گیاهان یافت میشود. تانین به پروتئینهای کلاژن در پوست حیوانات متصل و باعث میشود حلالیت آن در آب کمتر و در مقابل حمله باکتریها مقاومتر شود. این فرایند همچنین باعث انعطافپذیری پوست میشود. پوست گیاهانی که ابتدا در آسیاب فرآوری میشوند و در هم اکنون مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از شاه بلوط، بلوط، redoul، بلوط مازوپوست، کاجهای شوکران، کبراچو، کرنا یا مانگرو، آکاسیا یا صمغ عربی و هلیله سیاه. پوستهایی که بر روی قالب قرار میگیرند، برای چندین هفته در خمرههای افزایش غلظت تانین غوطهور می شوند. پوست دباغی شده گیاهی چندان انعطافپذیر نیست و در ساخت چمدان، مبلمان، کفش، کمربند و سایر لوازم جانبی پوشاک استفاده میشود.
سفید مرطوب اصطلاحی است که برای چرمهای تولید شده با استفاده از روشهای دباغی جایگزین تولید میشود که باعث سفید شدن رنگ چرم میشود. مانند آبی مرطوب، رنگ سفید مرطوب نیز یک مرحله نیمه تمام است. سفید مرطوب با استفاده از نمکهای آلدهید، آلومینیوم، زیرکونیوم، تیتانیوم یا آهن و یا ترکیبی از آنها تولید میشود. نگرانیها درمورد سمیت و تأثیر زیست محیطی کروم (VI) در طول فرآیند دباغی منجر به افزایش تحقیقات پیرامون روشهای سفید مرطوب کارآمدتر شده است.
دباغی با استفاده از روشهای طبیعی: شرایط موجود در باتلاقها از جمله آب بسیار اسیدی، درجه حرارت پایین و کمبود اکسیژن باعث محافظت از پوست میشود.
سایت فروش مواد شیمیایی ۳۰O۲ یک سایت در جهت فروش مواد شیمیایی در اصفهان از جمله فروش انواع اسیدهای شیمیایی قوی و ضعیف به صورت اینترنتی، تحت برندهای مطرحی همچون مرک، سیگما آلدریچ و ... موجب تسهیل در امر خرید مواد شیمیایی مختلف میشود. فروش انواع مواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت چرم نیز به عنوان یکی از مواد شیمیایی پرفروش در این سایت انجام میشود. جهت خرید این مواد شیمیایی به قسمت فروشگاه سایت مراجعه کرده و یا بر روی خرید انواع مواد شیمیایی مورد استفاده در صنعت چرم کلیک کنید.