جرم مولکولی: ۹۷.۴۵ گرم بر مول
نقطه ذوب: حدود ۱۸۵۰ درجه سانتی گراد
سولفید روی (ZnS) یکی از مهمترین ترکیبات معدنی فلز روی است که با فرمول مولکولی ZnS شناخته میشود. این ماده بهصورت طبیعی در زمین به شکل دو کانی اصلی اسفالریت (Sphalerite) و ویورتیز (Wurtzite) یافت میشود که تفاوت آنها در ساختار بلوریشان نهفته است؛ اسفالریت دارای ساختار مکعبی (face-centered cubic) و ویورتیز دارای ساختار هگزاگونال است. این تفاوت بلوری میتواند بر ویژگیهای فیزیکی ماده تأثیرگذار باشد. رنگ سولفید روی در حالت خالص سفید یا خاکستری روشن است، اما در حضور ناخالصیها میتواند به رنگهای زرد، قهوهای یا حتی متمایل به قرمز تغییر کند.
یکی از ویژگیهای بارز ZnS، نامحلول بودن آن در آب است؛ این ماده در آب به هیچوجه حل نمیشود، اما در محیطهای اسیدی قوی (مانند اسید کلریدریک) بهآرامی واکنش میدهد و گاز هیدروژن سولفید آزاد میکند. این رفتار شیمیایی نشاندهنده پایداری بالای آن در شرایط عادی و میل اندک آن به یونیزاسیون در محلولهای آبی است. از نظر حرارتی، سولفید روی مادهای بسیار پایدار به شمار میرود؛ نقطه ذوب آن در حدود ۱۸۵۰ درجه سانتیگراد است، اما پیش از آنکه به نقطه جوش برسد، دچار تجزیه حرارتی شده و به اکسید روی (ZnO) و گازهای سولفوردار مانند SO₂ تبدیل میشود. این ویژگی باعث میشود که از روشهای خاصی برای فراوری حرارتی آن استفاده شود. چگالی این ترکیب بسته به نوع ساختار بلوری آن بین ۴.۰۹ تا ۴.۱۰ گرم بر سانتیمتر مکعب متغیر است.
از نظر تاریخی، شناخت و استفاده از سولفید روی به قرنها پیش بازمیگردد. کانی اسفالریت، که منبع اصلی سولفید روی است، از دیرباز توسط معدنکاران بهعنوان یکی از مهمترین منابع استخراج فلز روی شناخته میشد. نام «اسفالریت» از واژه یونانی sphaleros به معنی "فریبنده" گرفته شده، چراکه این کانی بهراحتی با دیگر کانیها اشتباه گرفته میشد. در قرون وسطی، کیمیاگران اروپایی در پی دستیابی به "سنگ فلاسفه"، خواص نوری و شبتاب سولفید روی را کشف کردند و این ماده از آن زمان بهتدریج وارد دایره پژوهشهای علمی شد.
امروزه، استخراج و تولید صنعتی سولفید روی در کشورهای متعددی انجام میشود. چین بزرگترین تولیدکننده کانیهای حاوی سولفید روی در جهان بهشمار میآید، و پس از آن کشورهایی مانند استرالیا، پرو، ایالات متحده آمریکا، هند و کانادا در رتبههای بعدی قرار دارند.
سولفید روی (ZnS) بر اساس سیستم NFPA لوزی خطر دارای درجهبندی زیر است: سلامتی: ۱ )خطر کم)، قابلیت اشتعال: ۰ (غیرقابل اشتعال)، و واکنشپذیری: ۰ (پایدار). این ماده در حالت جامد خطر حاد زیادی برای انسان ندارد، اما استنشاق گرد و غبار آن ممکن است موجب تحریک ملایم دستگاه تنفسی و چشم شود. در حیوانات، تماس طولانیمدت یا دوزهای بالا ممکن است موجب آسیبهای خفیف ریوی شود. از نظر زیستمحیطی، ZnS در آب نامحلول است و بهطور کلی سمیت کمی برای آبزیان دارد، اما تجزیه آن در محیط اسیدی میتواند گاز سمی هیدروژن سولفید آزاد کند که برای موجودات زنده خطرناک است. در صورت تماس با چشم یا پوست، محل تماس باید با آب فراوان شسته شود. در صورت استنشاق گرد و غبار، فرد باید به هوای آزاد منتقل شده و در صورت لزوم، تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد. در همه موارد، تماس با پزشک توصیه میشود.
سولفید روی (ZnS) یکی از پرکاربردترین ترکیبات معدنی در صنایع مختلف به شمار میرود که دلیل اصلی آن، ویژگیهای نوری، فیزیکی و شیمیایی خاص این ماده است. از جمله مهمترین خواص کاربردی ZnS میتوان به شفافیت بالا در محدوده وسیعی از طیف الکترومغناطیسی (از نور مرئی تا مادون قرمز)، خاصیت فلوئورسانس و فسفرسانس، پایداری حرارتی مناسب، و امکان تولید در اشکال پودری، کریستالی و نانوذره اشاره کرد.
در حوزه اپتیک و فوتونیک، ZnS بهعنوان یک ماده اپتیکی ارزشمند در ساخت لنزها، پنجرهها، ویرایشگرهای لیزر و سیستمهای دید در شب مادون قرمز استفاده میشود. نوع خاصی از ZnS که بهصورت خالص و با شفافیت بالا تولید میشود، با نام تجاری “Cleartran” شناخته شده و در تجهیزات اپتیکی نظامی و صنعتی استفاده فراوان دارد. این ماده به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش و تغییرات دمایی، جایگزینی مناسب برای موادی مانند فلورید کلسیم در سیستمهای نوری پیشرفته محسوب میشود.
در صنایع نمایشی و الکترونیکی، ZnS بهعنوان فسفر در لامپهای فلورسنت، صفحات نمایش CRT (نمایشگرهای لامپ پرتوی کاتدی)، و برخی حسگرهای تابشی استفاده شده است. در این کاربردها، سولفید روی بههمراه فعالکنندههایی مانند نقره (Ag) یا مس (Cu) دوپ میشود تا توانایی درخشیدن در تاریکی یا در پاسخ به تحریک الکتریکی یا پرتوهای فرابنفش را داشته باشد. این ویژگی در توسعه لامپهای شبتاب، ساعتهای درخشان و نمایشگرهای قدیمی تلویزیونها نقش کلیدی داشت.
در زمینه فناوری نانو و مواد مهندسی پیشرفته، نانوذرات ZnS به دلیل باند گپ وسیع (band gap) و خواص نوری ویژه، در سلولهای خورشیدی، دیودهای نورگسیل (LED)، و نانوسنسورها استفاده میشوند. استفاده از ZnS در پوششهای ضدبازتاب، مواد فوتوکاتالیستی، و حسگرهای زیستی نیز در حال گسترش است.
در صنایع پوشش و رنگ، ZnS بهعنوان پیگمنت سفید در رنگها، جوهرها و پلاستیکها بهکار میرود. این استفاده، بهویژه زمانی که سفیدی بالا و مقاومت در برابر نور موردنیاز باشد، جایگاه ویژهای دارد. در برخی موارد نیز، ZnS بهعنوان جایگزینی برای سولفید سرب یا اکسیدهای سربی بهکار رفته تا مشکلات زیستمحیطی کاهش یابد.
سولفید روی (ZnS) در شرایط عادی مادهای نسبتاً بیخطر بهشمار میرود، اما رعایت اصول ایمنی در هنگام کار با آن ضروری است. این ماده بهصورت پودر ریز میتواند باعث تحریک خفیف چشم، پوست یا دستگاه تنفسی شود، بهویژه اگر بهصورت معلق در هوا (گرد و غبار) تنفس شود. بنابراین، هنگام جابجایی و استفاده، استفاده از ماسک گردوغبار، عینک ایمنی و دستکش توصیه میشود. ZnS باید در محیط خشک، خنک، و دارای تهویه مناسب نگهداری شود، دور از منابع رطوبت و مواد اسیدی، چراکه در تماس با اسیدها گاز هیدروژن سولفید (H₂S) تولید میکند که سمی و قابل اشتعال است. در فرآیند حملونقل، بستهبندی باید مقاوم در برابر رطوبت و نشتی باشد و طبق مقررات بینالمللی مواد شیمیایی غیرخطرناک طبقهبندی میشود، با این حال باید از ریختوپاش و تماس غیرضروری جلوگیری شود.
فروشگاه اینترنتی ۳۰O۲ فعال در زمینه فروش انواع مواد شیمیایی آزمایشگاهی و صنعتی از بهترین برندهای موجود در بازار با بالاترین کیفیت و مناسب ترین قیمت میباشد. شما کاربران گرامی میتوانید با مراجعه به سایت ۳۰O۲ اطلاعات مفید و مختصری در مورد محصول مورد نظر خود بدست آورید، سپس محصول مورد نظر خود را سفارش داده تا در کمترین زمان ممکن محصول مورد نظر را دریافت نمایید. فروشگاه ۳۰O۲ ارائه دهنده بهترین خدمات به شما مشتریان گرامی میباشد. برای استعلام قیمت با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
شرکت صنایع شیمیایی نوین آریا، فعالیت رسمی خود را از سال ۱۳۸۶ با تهیه، توزیع و فروش انواع مواد شمیایی در اصفهان آغاز نمود. در ابتدا فروش مواد شیمیایی آزمایشگاهی در اصفهان تحت برندهای مطرح بازار از جمله مرک، سیگما آلدریچ، آلفا ایسر و دایجونگ انجام می گرفت و سپس تهیه و فروش مواد شیمیایی صنعتی در اصفهان با بالاترین کیفیت و نازلترین قیمت به صنایع گوناگون ارایه شد. پس از نیم دهه فعالیت، این شرکت با گسترش فعالیت خود و توزیع انواع مواد شمیایی صنعتی و آزمایشگاهی به سراسر کشور روند رو به رشد خود را ادامه داد. سپس در راستای تسهیل دسترسی و صرفه جویی در وقت کاربران گرامی و در قالب وبسایت فروش مواد شیمیایی ۳۰o۲ اقدام به فروش مواد شیمیایی در اصفهان و سراسر ایران کرده است. با توجه به اینکه سایت فروش مواد شیمیایی ۳۰o۲ در حال به روز رسانی است، در صورت عدم یافتن محصول مورد نظر خود با ما تماس بگیرید.