اسید استیک که با نام اسید اتانوئیک و اسید متان کربوکسیلیک نیز شناخته می شود، یک مایع بدون رنگ است که با ویژگی هایی همچون بوی تند و متفاوت و ترش مانند تشخیص داده می شود. فرمول شیمیایی اسید استیک C۲H۴O۲ است. اسید استیک دارای دو اتم کربن، چهار اتم هیدروژن و دو اتم اکسیژن است. از آنجایی که در فرمول شیمیایی اسید استیک کربن وجود دارد، اسید استیک یک ترکیب ارگانیک یا آلی است. از آنجا که اسید استیک حاوی یک گروه کربوکسیل است، به عنوان یک کربوکسیلیک اسید طبقه بندی می شود. در واقع اسید استیک به عنوان دومین و ساده ترین اسید کربوکسیلیک شناخته می شود. کلمه "استیک" در زبان لاتین به معنای سرکه است. مردم معمولا شکل رقیق اسید استیک را همان سرکه می دانند. استیک اسید در حالت خالص و بدون آب، به نام اسید استیک یخی نیز معروف و یک مایع بی رنگ و جاذب رطوبت است که دردمای کمتر از ۱۶.۷ درجه سانتی گراد به یک جامد بلوری بدون رنگ تبدیل می شود. اسید استیک یک واکنش گر شیمیایی مهم و در صنعت نیز به عنوان یک ماده شیمیایی حائز اهمیت است که برای تولید الیاف مصنوعی و دیگر مواد پلیمری مانند پلی اتیلن ترفتالات مورد استفاده در بطریهای نوشابه کاربرد دارد. اسید استیک مایع یک حلال آب دوست (قطبی) پروتون دار شبیه به اتانول و آب است. اسید استیک قابلیت انحلال در ترکیبات قطبی مانند نمکهای معدنی و قندها و نیز ترکیبات غیر قطبی مانند روغن ها و عناصری مانند گوگرد و ید را دارا می باشد. اسید استیک به راحتی با بسیاری از دیگر حلالهای قطبی و غیر قطبی مانند آب، کلروفرم و هگزان ترکیب می شود؛ و این ویژگی حل شدن و اختلاط اسید استیک، آن را به یک ماده شیمیایی صنعتی با کاربردهای گسترده بدل کرده است.
روشهای اصلی تولید اسید استیک با استفاده از کربونیلاسیون لیپید متانول، اکسیداسیون استالدئید، اکسیداسیون بوتان یا نفتا و کربونیلاسیون متیل استات است. نسبتا مقادیر کمی از اسید استیک توسط اکسیداسیون فاز مایع بوتان، اکسیداسیون مستقیم اتانول و گاز سنتز تولید میشود. در صنعت، اسید استیک به صورت مصنوعی و با تخمیر باکتری تولید میشود. اسید استیک اغلب محصول جانبی واکنشهای مختلف از جمله تولید اسید لاکتیک تخمیری است.
هر سال یک میلیون تن اسید استیک تولید می شود که این مقدار خیلی زیادی است! در حالی که معمولا اسید استیک در سرکه استفاده می شود، کاربردهای فراوان دیگری نیز برای اسید استیک ذکر شده است. اسید استیک یک ماده شیمیایی بسیار مهم است که در بسیاری از فرایندهای صنعتی استفاده می شود. کاربرد عمده استات سلولز در فیلم عکاسی و پلی وینیل استات در چسب چوب است. کاربرد عمده استات سلولز در فیلم عکاسی و پلی وینیل استات در چسب چوب است.
شایع ترین موارد مصرف استیک اسید به عنوان یک حلال برای بسیاری از فرایندهای صنعتی، برای ساخت رنگهای مختلف و عطر، ابریشم و الیاف مصنوعی، منسوجات، جوهر و رنگ، بطریهای نوشابه، پلاستیک و لاستیک، آفت کش، چسب چوب، برای آزمایش خون در آزمایشگاه بالینی، در صنعت فیلم، برای درمان عفونت گوش خارجی ناشی از رشد قارچ و باکتری و نیز به عنوان افزودنی مواد غذایی استفاده می شود. علاوه بر استفاده از استیک اسید به عنوان نگهدارنده معمول مواد غذایی، از استیک اسید در داروسازی، تمیزکننده های خانگی، محصولات بهداشتی و طعم دهنده غذا استفاده می شود. دوز مصرفی اسید استیک در داروها براساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان مشخص می شود.
استیک اسید خورنده است و بخار آن چشم را تحریک می کند، احساس سوزش در بینی ایجاد می کند و می تواند منجر به گلودرد و گرفتگی ریه شود. مایع و بخار استیک اسید قابل اشتعال است و باعث سوختگی شدید پوست و آسیب به چشم می شود، اما به آسانی نشت نمیکند. تماس پوست با استیک اسید باعث تحریک و سوزش و سوختگی پوست می شود. علائم تماس با استیک اسید ممکن است با تاخیر ظاهر شود. تنفس بخار استیک اسید موجب سرفه، درد قفسه سینه و تحریک بینی و گلو و نیز تهوع و استفراغ شود.
سوختن اسید استیک ممکن است باعث تولید گازهای خورنده و یا سمی شود. بخار ناشی از تماس حرارت و گرما با اسید استیک با هوا تولید ترکیبات انفجاری می کند. این مواد با یک (P) تعیین شده ممکن است در هنگام آتش زدن یا درگیر شدن در انفجار پلیمری شود. تماس استیک اسید با فلزات ممکن است گاز هیدروژن اشتعال تولید کند. ظروف حاوی استیک اسید هنگام گرم شدن منفجر می شوند.
هنگام تماس با اسید استیک از لباسهای محافظ و مقاوم در برابر نفوذ اسید استفاده کنید. در جایی که اسید استیک نگهداری می شود باید تمام منابع احتراق مانند سیگار کشیدن، جرقه یا شعله آتش از آنجا دور شوند. از ورود اسید استیک به آبراه، فاضلاب، زیرزمین یا مناطق محبوس جلوگیری کنید. برای از بین بردن بخار اسید استیک میتوان از کف مخصوص، خاک، شن و یا مواد غیر قابل احتراق استفاده کرد. برای جمع آوری مواد جذب شده از ابزارهای تمیز و غیر جوش استفاده کنید. اسید استیک را باید جدا از مواد غذایی و خوراکی، اکساینده ها، اسیدها و بازهای قوی و در ظروف مخصوص با درب محکم در مکانی خشک با تهویه مناسب نگهداری شود.
اسیدها یکی از مواد شیمیایی پر فروش صنعتی و آزمایشگاهی بوده که در سایت فروش مواد شیمیایی ۳۰o۲ در معرض فروش قرار گرفته است. اسید استیک با توجه به کاربرد فراوان این ماده بویژه بعنوان نگهدارنده مورد توجه بخش صنعتی قرار گرفته که در همین راستا موسسه نوین آریا با ارائه این ماده شمیایی با درصد خلوص بالا تحت عنوان برندهای مطرح نظیر مرک و سیگما سعی در کسب رضایت مشتریان خود دارد.
