انواع مواد شیمیایی سوزش آور و خورنده

یک ماده شیمیایی خورنده ماده‌ای است که با استفاده از یک واکنش شیمیایی به سایر مواد که با آن در تماس میباشند آسیب میرساند و یا از بین میبرد. برخی از مواد شیمیایی خورنده برای مصارف مختلفی از جمله تمیزکننده‌های خانگی مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان مثال، اکثر مواد شیمیایی لایروب به دلیل قابلیت حل کردن گریسها، پروتئینها یا رسوبات معدنی مانند سنگ آهک درون لوله‌های آب، حاوی اسید یا قلیا هستند. در کاربردهای شیمیایی، واکنش‌پذیری شیمیایی بالا اغلب مطلوب است زیرا میزان واکنشهای شیمیایی به فعالیت (غلظت مؤثر) گونه‌های واکنش پذیر بستگی دارد. به عنوان مثال، از اسید سولفوریک کاتالیزور در فرآیند آلکیل‌دار کردن در پالایشگاه نفت استفاده میشود: فعالیت کربوکاتیونها، واکنشدار میانجی، با اسیدیته قوی‌تر بهتر انجام میپذیرد و بنابراین، واکنش سریعتر ادامه می‌یابد. پس از استفاده، مواد شیمیایی خورنده اغلب بازیافت یا خنثی میشوند. با این وجود، پسابهای حاوی مواد شیمیایی خورنده تصفیه نشده و برون ریزهای تصادفی فاضلاب باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی میشود.


اصطلاحات شیمیایی

کلمه خورنده به هر ماده شیمیایی اطلاق میشود که باعث حل شدن ساختار و ساختمان یک شی میشود. این مواد شیمیایی خورنده میتوانند اسید، اکسنده یا باز باشند. هنگامی که آنها با سطحی در تماس باشند، آن سطح خراب میشود. این خرابی و تجزیه ممکن است در عرض چند دقیقه اتفاق بیفتد، به عنوان مثال، ریختن اسید هیدروکلریک غلیظ بر روی پوست و یا زنگ زدگی آهن در یک پل که به آرامی طی روزها یا سالها باعث از بین رفتن و تخریب ساختار پل میشود. گاهی با اشاره به تأثیرگذاری بر بافتهای زنده، کلمه سوزش آور به جای خورنده استفاده میشود. در غلظتهای کم، ماده شیمیایی خورنده به عنوان یک ماده تحریک کننده و تأثیر آن بر بافت زنده را تحریک نامیده میشود. در غلظتهای بالا، یک ماده شیمیایی خورنده باعث سوختگی شیمیایی، نوعی آسیب بافتی، میشود. مواد شیمیایی خورنده با سموم متفاوت هستند زیرا مواد شیمیایی خورنده بلافاصله باعث تخریب بافتهایی میشوند که با آنها در تماس هستند، در حالی که سموم ممکن است دارای اثرات سمی سیستمیک باشند که برای آشکار شدن به زمان نیاز دارند. به طور عامیانه، مواد شیمیایی خورنده را میتوان به عنوان سم در نظر گرفت، اما از نظر تخصصی دو مفهوم مجزا هستند. با این حال، نمیتوان سمی بودن مواد شیمیایی خورنده را نادیده گرفت؛ موادی وجود دارند که هم خورنده و هم سمی هستند.


خورندگی سطوح غیرزنده مانند فلزات یک فرایند متفاوت است. به عنوان مثال، یک سلول الکتروشیمیایی آب-هوا، باعث از بین رفتن، پوسیدگی و زنگ زدگی آهن و از بین رفتن، پوسیدگی و پتینه مس و نیز خوردگی و کدر شدن مس، نقره و سایر فلزات میشود.  سوختگی شیمیایی هنگامی رخ میدهد که بافت زنده در معرض ماده شیمیایی خورنده مانند یک اسید، باز یا اکسنده قوی یا یک ماده سیتوتوکسیک مانند گاز خردل، لوئیزیت یا آرسین قرار گیرد. سوختگیهای شیمیایی میتوانند آسیبهای گسترده‌ای به بافت وارد کنند. عمده محصولات و مواد شیمیایی اصلی تحریک کننده و یا خورنده عبارتند از: اسیدها، بازها، اکسنده‌ها یا عوامل کاهنده، حلالها و آلکیلها. علاوه بر این، برخی از انواع جنگ افزارهای شیمیایی سیتوتوکسیک از جمله عامل تاول مانند گاز خردل و لوئیزیت یا عامل خارش و سوزش مانند فسژن اکسیم میتوانند باعث ایجاد خوردگی شوند. سوختگیهای شیمیایی ممکن است به هیچ منبع گرمایی نیاز نداشته باشد، بلافاصله پس از تماس رخ دهند، تاثیر خود را فوراً آشکار نکنند، بسیار دردناک باشند، در بافت پخش شوند و بدون اینکه فوراً به سطح پوست صدمه بزنند به ساختارهای سلولی زیر پوست آسیب رساند.


مواد شیمیایی خورنده متداول مواد شیمیایی خورنده متداول
مواد شیمیایی خورنده متداول و رایج به گروه‌های زیر دسته‌بندی میشوند:
• اسیدها: اسیدهای قوی، به ترتیب متداولترین آنها اسید سولفوریک، اسید نیتریک و اسید هیدروکلریک؛ برخی از اسیدهای ضعیف غلیظ مانند اسید فرمیک، اسید استیک و اسید فسفریک؛ اسیدهای لوئیس قوی مانند کلرید آلومینیوم انیدروز و تری‌فلوئورید بور؛ اسیدهای لوئیس با واکنش خاص مانند محلولهای کلرید روی؛ اسیدهای فوق العاده قوی (ابراسیدها)
• بازها: سوزاک یا قلیا مانند هیدروکسید سدیم، هیدروکسید پتاسیم و هیدروکسید کلسیم؛ فلزات قلیایی مانند فلز سدیم و هیدریدهای قلیاها و فلزات قلیایی موجود در خاک مانند هیدرید سدیم که به عنوان هیدرات و بازهای قوی عمل میکنند و باعث ایجاد خورندگی میشوند؛ بازهای بسیار قوی (ابربازها) مانند آلکوکسیدها، آمیدهای فلزی مانند سدیم آمید و بازهای آلی فلزی مانند بوتیل‌لیتیم؛ نمکهای کاملاً قلیایی اسیدهای ضعیف مانند تری سدیم فسفات، برخی از بازهای ضعیف غلیظ مانند آمونیاک به شکل اندروز یا محلول غلیظ
• مواد دهیتراته مانند اسید سولفوریک غلیظ، فسفر پنتا اکسید، اکسید کلسیم، کلرید روی اندروز و همچنین عناصر فلزات قلیایی • مواد شیمیایی اکسنده قوی مانند پراکسید هیدروژن غلیظ
هالوژنهای الکتروفیل: عناصر فلوئور، کلر، برم و ید و نمکهای الکتروفیل مانند هیپوکلریت سدیم یا ترکیبات کلر مانند کلرامین-T. یونهای هالید به جز فلورید خورنده نیستند.
• هالیدهای آلی و هالیدهای اسید آلی مانند استیل کلرید و بنزیل کلروفرمات
انیدریدهای اسید
عوامل آلکیله کننده مانند دی متیل سولفات
• برخی از مواد آلی مانند فنول (اسید کربولیک)

تاثیر مواد شیمیایی خورنده بر روی بافت زنده

مواد شیمیایی سوزش آور و خورنده متداول، اسیدها و بازهای قوی یا محلولهای غلیظ برخی از اسیدها یا بازهای ضعیف هستند. این مواد شیمیایی میتوانند در هر حالتی از ماده از جمله مایع، جامد، گاز، ذرات آب یا بخار وجود داشته باشند. تاثیر آنها بر روی بافت زنده مانند پوست، گوشت و قرنیه عمدتاً براساس واکنشهای اسیدی-بازی هیدرولیز آمید، هیدرولیز استر و واسِرِشتن یا دِناتوره شدن پروتئین است. پروتئینها که از لحاظ شیمیایی از پیوندهای آمید تشکیل شده اند از طریق هیدرولیز آمید تجزیه میشوند، در حالی که لیپیدها که پیوندهای استر دارند توسط هیدرولیز استر تجزیه میشوند. این واکنشها منجر به سوختگی شیمیایی شده و مکانیسم تجزیه ناشی از خوردگی میشوند.
برخی از مواد شیمیایی خورنده دارای خاصیت شیمیایی دیگر با تاثیر خورندگی بر روی بافت زنده هستند. به عنوان مثال، اسید سولفوریک در غلظت بالا نیز عامل موثر قوی در واکنش ابگیری و قادر به آبکافت کربوهیدرات ها و آزاد کردن گرمای اضافی است. این امر منجر به سوختگیهای حرارتی درجه دو و سوختگیهای شیمیایی میشود و ممکن است واکنشهای تجزیه کننده آن بر روی سطح تماس را تسریع بخشد. برخی از مواد شیمیایی خورنده مانند اسید نیتریک و اسید سولفوریک غلیظ که اکسنده‌های قوی نیز هستند، به میزان قابل توجهی باعث ایجاد آسیبهای دیگر میشوند.
اسید هیدروفلوئوریک لزوماً هنگام تماس باعث ایجاد آسیب قابل توجهی نمیشود، اما پس از جذب بدون درد در ایجاد آسیب به بافت و سمیت نقش دارند. محلولهای کلرید روی قادر به تجزیه سلولز و خوردگی کاغذ و ابریشم هستند زیرا کاتیونهای روی موجود در محلولها بطور خاص به گروههای هیدروکسیل حمله کرده و به عنوان یک اسید لوئیس عمل میکنند. این تاثیر تنها به اسیدها محدود نمیشود؛ بنابراین، بازهای قوی مانند اکسید کلسیم که دارای میل ترکیبی قوی با آب است (با تشکیل هیدروکسید کلسیم، خود یک باز قوی و خورنده است)، نیز گرمایی تولید میکند که باعث ایجاد سوختگیهای حرارتی و همچنین برجای گذاشتن اثرات خورندگی یک قلیای قوی بر روی گوشت مرطوب میشود. بعلاوه، برخی از مواد شیمیایی خورنده، عمدتا اسیدهایی مانند اسید هیدروکلریک و اسید نیتریک، فرار هستند و میتوانند هنگام تماس با هوا ذرات خورنده از خود ساطع کنند که استنشاق آن باعث آسیب به دستگاه تنفسی میشود.
علل عمده سوختگیهای شیمیایی

بیشتر سوختگیهای شیمیایی در نتیجه سوء استفاده از محصولات رخ میدهد. برخی از رایج ترین محصولات خانگی و محل کار مرتبط با سوختگیهای شیمیایی عبارتند از اسید باتری ماشین، سفیدکننده ها، آمونیاک، تمیزکننده‌های استخر، لایروبها، تمیزکننده‌های اجاق گاز و سرویس بهداشتی، کودها، تمیزکننده‌های فلز، مخلوط بتن و رقیق کننده های رنگ.


ایمنی ایمنی
مواد شیمیایی خورنده میتوانند باعث از بین رفتن بینایی شوند. یک قطره از مواد شیمیایی خورنده ممکن است طی ۲ الی ۱۰ ثانیه از طریق تاری یا تخریب مستقیم قرنیه باعث کوری شود. خوردن و بلع مواد شیمیایی خورنده میتواند عواقب شدید از جمله آسیب جدی دستگاه گوارش را در پی داشته باشد که این خود منجر به استفراغ، درد شدید معده و مرگ میشود. استفاده از تجهیزات و وسایل ایمنی از جمله دستکش، پیش‌بند، لباسهای محافظ در برابر اسید، عینک، محافظ صورت یا کفشهای ایمنی معمولاً هنگام استفاده از مواد شیمیایی خورنده توصیه میشود. موادی که در ساخت وسایل و تجهیزات ایمنی استفاده میشوند نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. به عنوان مثال، اگرچه دستکش و پیش‌بندهای پلاستیکی ممکن است از یک الاستومر شیمیایی مانند لاستیک نیتریل، نئوپرن یا لاستیک بوتیل ساخته شود، هر یک از این مواد در برابر مواد شیمیایی خورنده مختلف مقاومت متفاوتی دارند و نباید آنها را جایگزین یکدیگر کرد.

فروش انواع مواد شیمیایی سوزش آور و خورنده

سایت فروش مواد شیمیایی ۳۰O۲ یک سایت در جهت فروش مواد شیمیایی در اصفهان از جمله فروش انواع اسیدهای شیمیایی قوی و ضعیف به صورت اینترنتی، تحت برندهای مطرحی همچون مرک، سیگما آلدریچ و ... موجب تسهیل در امر خرید مواد شیمیایی مختلف میشود. فروش انواع مواد شیمیایی سوزش آور و خورنده نیز به عنوان یکی از مواد شیمیایی پرفروش در این سایت انجام میشود. جهت خرید این مواد شیمیایی به قسمت فروشگاه سایت مراجعه کرده و یا بر روی خرید انواع مواد شیمیایی سوزش آور و خورنده کلیک کنید.

محصولات مشابه

نانوذرات اکسید سیلیسیم

Silicon Dioxide Nanoparticles, Silica Nanoparticles
نانوذرات دی اکسید سیلیسیم، نانو سیلیکا، نانوذرات سیلیکا، نانو پودر سیلیکا، نانو پودر اکسید سیلیسیم
آزمایشگاهی
SiO2 Nanoparticles
SiO2
Product Nu:
CAS number: 7631-86-9
Molocular Weight: 60.08

نانوذرات کاربید تیتانیوم

Titanium Carbide nanoparticles, Titanium Carbide Nanopowder, Nano TiC, TiC nanoparticles
نانو پودر کاربید تیتانیوم، نانو پودر تیتانیوم کاربید، نانو ذرات تیتانیوم کارباید
آزمایشگاهی
TiC nanoparticles
TiC
Product Nu:
CAS number: 12070-08-5
Molocular Weight: 59.89

نانو گرافن

Nano Graphene Powder
پودر نانو گرافن، نانوگرافن، گرافن، پودر گرافن
آزمایشگاهی
Nano Graphene
C
Product Nu:
CAS number: 7782-42-5
Molocular Weight: 12.01

نانولوله های کربنی تک دیواره

Single-Walled Carbon Nanotubes
نانوتیوب های کربنی تک دیواره
آزمایشگاهی
SWCNTs
C
Product Nu:
CAS number: 308068-56-6
Molocular Weight:

نانوذرات کاربید تنگستن

Tungsten Carbide Nanopowder, Tungsten Carbide Nanoparticles, WC Nanopowder, Nano WC
نانو پودر کاربید تنگستن، نانوذرات تنگستن کارباید، نانو پودر تنگستن کارباید
آزمایشگاهی
WC nanoparticles
WC
Product Nu:
CAS number: 12070-12-1
Molocular Weight: 195.86

نانوذرات کاربید بور

Boron Carbide Nanoparticles, Boron Carbide Nanopowder, B۴C Nanopowder, Nano B۴C
نانو پودر کاربید بور، نانوذرات بور کارباید، نانو پودر بور کارباید
آزمایشگاهی
B4C nanoparticles
B4C
Product Nu:
CAS number: 12069-32-8
Molocular Weight: 55.25

نانو گرافن اکساید

Nano Graphene Oxide Powder, GO nanopowder
نانو گرافن اکسید، پودر نانو گرافن اکساید، پودر نانوگرافن اکسید، گرافن اکساید
آزمایشگاهی
Nano Graphene Oxide
Product Nu:
CAS number: 1034343-98-0
Molocular Weight:

نانولوله های کربنی چند دیواره

Multiwall Carbon Nanotubes, Multi-Walled Carbon Nanotubes
نانوتیوب های کربنی چند دیواره
آزمایشگاهی
MWCNTs
C
Product Nu:
CAS number: 308068-56-6
Molocular Weight:

مقالات تخصصی مواد شیمیایی