یخ زدایی فرایند از بین بردن برف، یخ یا یخبندان از یک سطح است. در فرایند ضد یخ از مواد شیمیایی استفاده می شود که نه تنها کار یخ زدایی را به عهده دارند، بلکه بر روی سطح باقی میمانند و شکل گیری مجدد یخ را برای مدت معینی به تأخیر می‌اندازند، یا از باقی ماندن یخ جلوگیری میکند تا حذف مکانیکی آن آسان‌تر شود. یخ زدایی زمینی هواپیماها معمولاً در هواپیمایی عمومی و تجاری از طریق مایعات یخ زدا یا ضد یخ انجام می شود.
یخ زدایی را می توان با روش های مکانیکی مانند خراش یا فشار دادن، از طریق استفاده از گرما، با استفاده از مواد شیمیایی خشک یا مایع مانند نمک های مختلف یا آب شور، الکلها و گلیکول که برای پایین آمدن نقطه انجماد آب به کار گرفته میشوند یا با ترکیبی از این تکنیکهای مختلف انجام داد.
همه یخ زداهای شیمیایی یک مکانیسم عملکرد مشترک دارند؛ آنها از نظر شیمیایی مانع از اتصال مولکول های آب در بالاتر از دمای مشخصی می شوند که این امر به غلظت آن بستگی دارد. این درجه حرارت، زیر ۰ درجه سانتیگراد و نقطه انجماد آب خالص است. گاهی، از طریق یک واکنش حلال‌پوشی گرمازایی وجود دارد که قدرت ذوب حتی قوی تری را امکان پذیر میسازد. موارد زیر رایج‌ترین و متداول ترین مواد شیمیایی یخ زدا و فرمول شیمیایی معمول آنها است:
نمکهای معدنی
- کلرید سدیم (نمک طعام یا NaCl؛ رایج ترین ماده شیمیایی یخ زدا)
- کلرید منیزیم (۲MgCl، برای کاهش دما اغلب به نمک اضافه می شود)
- کلرید کلسیم (۲CaCl، برای کاهش دما اغلب به نمک اضافه می شود)
- کلرید پتاسیم (KCl)
ترکیبات آلی
- کلسیم منیزیم استات (CaMg۲ (CH۳COO) ۶)
- استات پتاسیم (CH۳COOK)
- پتاسیم فرمات (CHO۲K)
- سدیم فرمات (HCOONa)
- کلسیم فرمات (Ca (HCOO) ۲)
- اوره (CO (NH۲) ۲)، یک کود شیمیایی متداول
- محصولات جانبی کشاورزی (که معمولاً به عنوان افزودنی به کلرید سدیم مورد استفاده قرار میگیرند)
الکلها، دی‌الها و پل‌الها: (این مواد ضد یخ هستند و به ندرت در جاده ها استفاده می شوند)
- متانول (CH۴O)
- اتیلن گلیکول (C۲H۶O۲)
- پروپیلن گلیکول (C۳H۸O۲)
- گلیسرول (C۳H۸O۳)
انواع مواد شیمیایی یخ زدای سیال
انواع سیالات یخ زدا
مؤلفه اصلی مایعات یخ زدا یک عامل کاهنده نقطه انجماد (FPD)، معمولاً پروپیلن گلیکول یا اتیلن گلیکول، است. سایر ترکیبات بسته به تولیدکننده آنها دارای اجزای متفاوتی هستند. براساس آنالیز شیمیایی، آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده پنج کلاس اصلی مواد افزودنی را که به طور گسترده در بین تولیدکنندگان مورد استفاده قرار میگیرند، شناسایی کرده است:
۱- بنزوتریازول و بنزوتریازول جایگزین با متیل که به عنوان مواد شیمیایی ضدخوردگی استفاده میشوند؛ ۲- آلکیل‌فنول و آلکیل‌فنول اتیوکسیلاتها که سورفاکتانتها یا مواد شیمیایی فعال در سطح غیریونی هستند و برای کاهش کشش سطحی مورد استفاده قرار می گیرند.
۳- تری‌اتانول‌آمین که به عنوان یک بافر pH استفاده میشود.
۴- پلیمرهای غیرخطی با وزن مولکولی بالا که برای افزایش ویسکوالاستیسیته استفاده میشود.
۵- رنگها که برای شناسایی مواد یخ زدا از آنها کمک گرفته میشود.
تأثیرات زیست محیطی
