کلرید آمونیوم یا نشادر یک ترکیب غیر آلی با فرمول NH۴Cl و یک نمک بلوری سفید رنگ با قابلیت انحلال بالا در آب است. محلول های کلرید آمونیوم اسیدی ملایم هستند. نشادر یا نمک آمونیاک شکل طبیعی و کانی شناسی کلرید آمونیوم است. این ماده معدنی معمولاً در سوزاندن زباله های زغال سنگ حاصل از تراکم گازهای مشتق شده از زغال سنگ تشکیل می شود. همچنین نشادر در اطراف برخی از انواع منافذ آتشفشانی یافت می شود. نشادر به طور عمده به عنوان کود و طعم دهنده در برخی از انواع شیرین کننده ها استفاده می شود. نشادر حاصل از واکنش اسید کلریدریک و آمونیاک می باشد.
برای تشکیل کربنات سدیم از فرآیند سلوی (Solvay) استفاده می شود:
CO۲ + ۲ NH۳ + ۲ NaCl + H۲O → ۲ NH۴Cl + Na۲CO۳
این روش علاوه بر اینکه روش اصلی برای تولید کلرید آمونیوم است، برای به حداقل رساندن آزاد سازی آمونیاک در برخی از عملیات صنعتی نیز استفاده می شود. نشادردر صنعت از طریق ترکیب آمونیاک (NH۳) با کلرید هیدروژن (گاز) یا اسید کلریدریک (محلول در آب) تهیه می شود:
NH۳ + HCl → NH۴Cl
نشادر در طبیعت در نزدیکی مناطق آتشفشانی برروی سنگ های آتشفشانی در مجاور منافذ آزاد کننده بخار (دودخان یا فومرول) تشکیل می شود. کریستال ها مستقیماً از حالت گازی رسوب می کنند و عمر آنها کوتاه است زیرا به راحتی در آب حل می شوند.
به نظر می رسد که نشادر با حرارت دادن تصعید میشود، اما در واقع به گاز آمونیاک و کلرید هیدروژن تجزیه می شود:
NH۴Cl → NH۳ + HCl
نشادر با یک باز قوی مانند هیدروکسید سدیم واکنش داده و گاز آمونیاک آزاد می کند:
NH۴Cl + NaOH → NH۳ + NaCl + H۲O
به طور مشابه، نشادر نیز در دمای بالا با کربناتهای فلز قلیایی واکنش می دهد و به آن آمونیاک و کلرید فلز قلیایی می دهد:
۲ NH۴Cl + Na۲CO۳ → ۲ NaCl + CO۲ + H۲O + ۲ NH۳
محلولی با چگالی ۵٪ حاوی نشادر دارای PH حدود ۴.۶ تا ۶.۰ است. برخی از واکنشهای نشادر با سایر مواد شیمیایی مانند واکنش آن با هیدروکسید باریم و حل شدن آن در آب، گرمازا هستند.
اولین بار در سال ۵۵۴ میلادی در چین صحبت از نشادر به میان آمد. در آن زمان، نشادر از دو طریق تهیه می شده: منافذی در زیر زغال سنگ های سوخته در آسیای مرکزی به ویژه رشته کوه های تین شان (در امتداد استان سین کیانگ در شمال غربی چین و قرقیزستان) و رشته کوه های آلای در جنوب غربی قرقیزستان، و یا دودخان آتشفشان قله تفتان در جنوب شرقی ایران. (در واقع، واژه کلرید آمونیوم یا نشادر در چندین زبان آسیایی از عبارت ایرانی anosh adur (آتش جاودانه) گرفته شده است که اشاره به آتشهای زیرزمین دارد.) نشادر سپس در امتداد جاده ابریشم به سمت شرق به طرف چین و به سمت غرب به طرف سرزمین های مسلمان و اروپا حمل شد. در حدود ۸۰۰ سال پس از میلاد، عرب های مصر نشادر را در دوده کشف کردند که ناشی از سوختن کود شتر بود و این منبع تبدیل به جایگزینی برای منابع موجود در آسیای میانه شد.