انحلال پذیری در شیمی آلی نقشی اساسی دارد، کاربردهای آن گسترده است، از تصفیه (استخراج) تا شناسایی ترکیبات ناشناخته! استفاده از انحلال پذیری به عنوان وسیله ای برای شناسایی از ویژگیهای مرتبط با گروههای عاملی خاص بهره می برد. همانند تکنیک های طیف سنجی، در حالی که انحلالپذیری، ساختار شیمیایی دقیق را تعیین نمی کند، ایده ای دقیق درباره گروههای عاملی اصلی موجود و میزان خصوصیات هیدروکربن فراهم میکند. انحلال پذیری را می توان حداکثر مقدار ماده حل شونده دانست که می تواند در یک مقدار ثابت از حلال در دمای خاص حل شود. ماده حل شونده، ماده محلول است، در حالی که ماده حل کننده حلال است. یک ماده حل شونده هنگام تشکیل یک محلول همگن، بدون ذرات معلق، محلول تلقی میشود. اگر ماده حل شونده مایع باشد، نباید لایه ای قابل تفکیک بین ماده حل شونده و حلال ایجاد شود. (نکته: هنگام بررسی انحلال پذیری، یک ورق کاغذ تیره رنگ در پشت لوله های آزمایشگاهی قرار دهید.)
به عنوان مثال، استون در آب حل می شود؛ مولکول های استون دارای یک گروه کربونیل قطبی هستند که به آنها اجازه می دهد پیوندهای هیدروژن از سایر ترکیبات را بپذیرند. هیچ پیوند C-H یا O-H قطبی در استون وجود ندارد. بنابراین، استون نمی تواند پیوندهای هیدروژنی با سایر مولکول های استون ایجاد کند. نیروهای درون مولکولی از نیروهای پراکندگی تشکیل شده اند. از طرف دیگر، آب دارای دو پیوند O-H قطبی است. بار مثبت هر هیدروژن می تواند اتم های اکسیژن با بار منفی را در سایر مولکول های آب جذب کند و پیوندهای هیدروژنی تشکیل دهد. اگر استون به آب اضافه شود، کاملاً حل می شود، چرا که گروه کربونیل در استون قادر به ایجاد پیوندهای هیدروژنی بسیار قوی تر از نیروهای پراکنده ساز (یا پاشیدگی) است. هیچ تغییری در نوع یا مقدار پیوند هیدروژنی به دلیل وجود آب ایجاد نخواهد شد. این امر منجر به تعامل مطلوب تر ماده حل شونده و حلال میشود، بنابراین، استون به یک محلول تبدیل میشود.
۱. قطبیت ماده حل شونده: این ویژگی توسط گروههای عاملی موجود در ترکیب تعیین می شود.
۲. دما: افزایش دما به معنای انحلال پذیری بیشتر است زیرا انرژی مورد نیاز برای غلبه بر فعل و انفعالات نامطلوب ماده حل شونده و حلال را تأمین می کند.
۳. پراکندگی: این ویژگی اجازه می دهد تا ماده حل شونده و حلال برای ایجاد فعل و انفعالات بین مولکولی در تماس باشند.
۴. سطح ماده حل شونده: سطح بیشتر به معنای مکانهای بیشتر برای ایجاد اثر متقابل است.
۵. زمان: اطمینان حاصل کنید که برای انجام فرآیند انحلال، زمان (۵ دقیقه) را در نظر بگیرید. این مهم هنگام آزمایش موارد ناشناخته برای جلوگیری از نتایج نادرست است.
انحلال پذیری با استفاده از واکنش از وجود یک گروه عاملی و خواص مرتبط با آن بهره می برد. اسیدها و بازهای آلی ممکن است واکنش داده و نمک های محلول در آب را تشکیل دهند؛ بنابراین، ترکیب به ناچار به محلول تبدیل میشود.
برخی از مواردی که باید هنگام انجام تست های انحلال پذیری به خاطر بسپارید:
۱. درب بطری را بسته نگه دارید - حلال می تواند آب موجود در هوا را جذب و آن را قطبی کند و نتایج گمراه کننده ای به همراه داشته باشد.
۲. از ظروف شیشه ای تمیز و خشک استفاده کنید - لوله آزمایش را از قبل با حلالی که بلافاصله بعد از آن استفاده می شود بشویید.
۳. نسبت ماده حل شونده به حلال: اغلب اوقات، مقدار زیادی ماده حل شونده به مقدار کمی از حلال اضافه و یک محلول فوق اشباع تشکیل می شود؛ این ترکیب در واقع محلول است، اما چون ظرفیت حلال فراتر رفته است، ماده حل شونده دیگر قابلیت حل شدن ندارد و ظاهرا این ترکیب غیرمحلول است. برای جلوگیری از نتایج گمراه کننده، نسبت مناسب ماده حل شونده به حلال را تمرین کنید. انحلال پذیری یک ترکیب شناخته شده را آزمایش کنید که در آن نتایج برای تعادل نسبت ها قابل پیش بینی باشد. به طور کلی، نسبت ماده حل شونده به حلال ۲ به ۲۰ قطره است.
استون یک ماده شیمیایی تولید شده است که به طور طبیعی در محیط نیز یافت می شود. استون یک مایع بی رنگ همراه با بو و طعم مشخص است؛ استون به راحتی تبخیر می شود، قابل اشتعال است و در آب حل می شود. استون به صورت مایع بی رنگ و شفاف با بوی شیرین در دسترس است. نقطه اشتعال استون ۰ درجه فارنهایت می باشد؛ تراکم آن کمتر از آب و بخارات آن سنگین تر از هوا است. از استون به عنوان حلال در پاک کننده های رنگ و لاک ناخن استفاده می شود؛ استون با آب، الکل، اتر، کروفروم و اکثر روغنهای ثابت مخلوط می شودو استون همچنین به عنوان دی متیل کتون یا ۲-پروپانون شناخته میشود و در گروه ترکیبات آلی معروف به کتون است. در این ترکیبات آلی، یک گروه کربونیل به دو اتم کربن پیوند داده شده است. کتونهایی که دارای یک یا چند اتم آلفا هیدروژن هستند، تحت توتومریزاسیون کتو-انول قرار می گیرند که توتومر یک آنول است. بنابراین، استون یک مولکول چربی هیدروکربن اکسیژنه در نظر گرفته می شود. استون در اشکال ترکیب جامد، محلول (در آب) و ترکیب اسیدی (اساساً خنثی) بسیار ضعیف در دسترس است. استون را میتوان در برخی از مواد غذایی از قبیل شاه بلوط آبی چینی، نوعی توت سیاه و کدو تنبل ژاپنی یافت. استون یک ترکیب بالقوه سمی است.